วันอาทิตย์ที่ 2 สิงหาคม พ.ศ. 2552

สารคดี

สารคดีสัตว์ "เสือกับนกยูง"

นกยูงตัวผู้หางยาวสลวยตัวหนึ่งซึ่งกำลังเดินตรงมาที่หาดทรายริมลำห้วย หยุดชะงัก ย่อขาลงหมอบนิ่ง หันหน้ามองด้านซ้ายและขวา ก่อนจะลุกขึ้นหันกลับ เดินอย่างรวดเร็วกลับเข้าชายป่าตรงด่านเล็กๆ ที่เดินออกมาในทันทีที่ได้ยินเสียงร้องจากนกจาบคาเคราน้ำเงินตัวหนึ่ง นกจาบคาเคราน้ำเงินตัวนั้นเกาะอยู่บนกิ่งไม้เหนือซุ้มบังไพรที่ผมซ่อนตัวอยู่ ซุ้มบังไพรกั้นอย่างมิดชิดทั้ง ๔ ด้าน แต่ด้านบนเปิดโล่ง นกยูงและสัตว์อื่นๆ ที่เดินมาทางพื้นดินจะมองไม่เห็นผม แต่ไม่ใช่นกจาบคาเคราน้ำเงินที่เกาะอยู่เบื้องบน วันนั้นผมได้ความรู้บทใหม่ รู้ว่าสัตว์ป่าไม่ได้อยู่กันอย่างโดดเดี่ยว พวกมันอยู่อย่างพึ่งพาอาศัยโดยไม่พึ่งพาเฉพาะเผ่าพันธุ์เดียวกัน การทำงานคราวนั้น ผมได้รูปนกยูงตัวผู้หางยาวสวยงามมาบ้าง ได้รูปนกยูง แต่ตัวนกยูงผมไม่ได้รู้จักเพิ่มมากขึ้นแต่อย่างใด

งานของสถานีวิจัยสัตว์ป่าเขานางรำในห้วงเวลาหลังๆมานี้ นอกจากการติดตามเสือโคร่งโดยจับเสือโคร่งติดสัญญาณวิทยุแล้ว งานวิจัยหลักอีกอย่างหนึ่งคือการวางกล้องดักถ่ายภาพเสือโคร่งในทุกพื้นที่ของป่าห้วยขาแข้ง รวมทั้งผืนป่าทุ่งใหญ่นเรศวรทั้งด้านตะวันออกและตะวันตก หลายปีมาแล้วที่สถานีวิจัยสัตว์ป่าเขานางรำได้รับความร่วมมือจากสมาคมอนุรักษ์สัตว์ป่า (WCS) ประเทศไทย วางกล้องดักถ่ายภาพเพื่อสำรวจประชากรเสือโคร่ง ภาพเสือถูกนำมาตรวจสอบลายขน เสือแต่ละตัวมีลายขนแตกต่าง นั่นทำให้การตรวจสอบจำนวนเสือที่บันทึกภาพได้แม่นยำ "ตอนแรกๆ เราได้เสือไม่กี่ตัวหรอกครับ" สมโภชน์ ดวงจันทราศิริ หัวหน้าสถานีวิจัยสัตว์ป่าเขานางรำคนปัจจุบัน ในฐานะผู้ควบคุมโครงการวางกล้องดักถ่าย เล่าให้ผมฟัง "เราสำรวจในพื้นที่เพื่อหาร่องรอยตามด่าน เส้นทางเดินของสัตว์ป่า ประกอบกับการดูพื้นที่ในแผนที่ ในพื้นที่ราวๆ ๕๐ ตารางกิโลเมตรซึ่งเป็นอาณาเขตของเสือโคร่งตัวเมียตัวหนึ่ง เราพยายามวางกล้อง ๑ ตัว และบริเวณรอบๆ อีก" สมโภชน์อธิบาย การกำหนดจุดตั้งกล้องในพื้นที่ป่าในระยะห่างกันราว ๓ กิโลเมตรนั้นไม่ใช่งานง่ายๆ ของเจ้าหน้าที่ผู้ทำงานนี้ นอกจากจะต้องอ่านแผนที่แม่นยำ ใช้เครื่องมือบอกพิกัดสัญญาณผ่านดาวเทียม (GPS) คล่องแคล่วแล้ว พวกเขายังต้องมีทักษะในการดูร่องรอยของเสือโคร่ง เช่น รอยตีน รอยคุ้ย รวมทั้งรอยสเปรย์หรือฉี่ที่เสือพ่นติดไว้ตามต้นไม้ หลายๆ ครั้งมุ่งไปถึงจุดหมายคือจุดตั้งกล้องซึ่งไม่เคยไปมาก่อน เป็นจุดที่กำหนดมาในแผนที่ แต่ไม่มีด่าน ไม่มีร่องรอยสัตว์ป่าอื่นๆ หรือเสือเลย พวกเขาต้องสำรวจรอบๆ ใหม่ บางครั้งจุดที่เหมาะสมอาจห่างจากจุดที่กำหนดมากว่า ๑ กิโลเมตร "ทำมา ๕ ปี เด็กพวกนี้เริ่มมีประสบการณ์และชำนาญมากขึ้นแล้วครับ" สมโภชน์พูดถึงเจ้าหน้าที่ของเขาด้วยน้ำเสียงภูมิใจ

ปลายเดือนธันวาคม เป็นเวลาร่วมเดือนแล้วที่เราอยู่ในป่าทางตอนใต้ของลำน้ำขาแข้งเพื่อภารกิจวางกล้องดักถ่าย กล้องแต่ละตัวจะติดตั้งอยู่ในตำแหน่งเดิมตัวละ ๑๕ วัน และทุกตัวจะต้องได้รับการตรวจเช็ก ๑ ครั้งในรอบ ๓ วัน ตั้งแต่เช้าทุกคนจะแยกย้ายไป แคมป์จะเงียบเหงาไปตลอดวัน บรรยากาศจะคึกคักขึ้นบ้างในช่วงเย็นๆ เรามีรถออกไปซื้อเสบียง ๑๐ วันต่อ ๑ ครั้ง อาหารจึงมักหรูในช่วงแรกๆ ส่วนวันหลังๆ นั้น วุ้นเส้นผัดปลากระป๋อง ปลากระป๋องผัดวุ้นเส้น รวมทั้งบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปผัด คือเมนูหลักๆ ผู้ชายหลายคนอยู่ร่วมแคมป์เดียวกัน เรื่องพูดคุยนั้นหมดไปนานแล้ว หรือหากมีก็เป็นเรื่องหรือมุกตลกซ้ำๆ และเราก็หัวเราะกับมุกซ้ำๆ นี่แหละ หลายคนจึงมีอาการต่างๆ บางคนนั่งดูมด บ้างดูนกกลางคืน อ่านหนังสือเล่มเดิมซ้ำไปซ้ำมาและบางคนขึ้นเปลนอนตั้งแต่ยังไม่หนึ่งทุ่ม อากาศปลายเดือนธันวาคมหนาวยะเยือก แสงจันทร์กระจ่างนวล กองไฟเป็นสถานที่เดียวที่ให้ความอบอุ่น เครื่องดื่มร้อนๆ ของเราคือน้ำข้าวใส่น้ำตาลซึ่งให้รสชาติไม่แพ้เครื่องดื่มอื่นๆ ปัญหาใหญ่ที่เราพบเสมอๆ เวลาไปตรวจสอบกล้องคือช้าง พวกช้างไม่ลังเลที่จะทำลายกล้องทุกครั้งที่พวกมันโดนบันทึกภาพ กล่องเหล็กที่เราใช้และเอากล้องใส่ไว้ข้างในป้องกันความเสียหายได้บ้าง แต่ก็ต้องปรับ รวมทั้งติดตั้งใหม่ทุกครั้ง จากกล้องดักถ่าย เราได้ภาพสัตว์อื่นอีกมาก...กระทิง วัวแดง สมเสร็จ เสือดาว ฯลฯ และบางครั้งคือภาพคนลักลอบเข้ามาล่าสัตว์ป่า รวมทั้งภาพพระธุดงค์ แต่นั่นแหละ ปัญหาใหญ่ของเราคือช้าง นอกจากทำลายกล้อง การต้องวิ่งหนีช้างบางตัวที่ดูเหมือนจะอารมณ์เสียเสมอๆ ก็ไม่ใช่เรื่องสนุกสนานเอาเสียเลย

ทุกๆ วันเราต้องเดินป่าร่วมๆ ๑๐ กิโลเมตร การใช้ด่านหรือทางสัญจรที่สัตว์ป่าใช้ จึงเป็นเรื่องธรรมดาที่เราจะพบเจอกับเจ้าของเส้นทาง นอกจากช้าง สัตว์อีกชนิดที่เราพบทุกๆ วันคือนกยูง ในฤดูนี้นกยูงที่พบมักเป็นฝูงใหญ่ ในจำนวนหลายๆ ตัวนั้นโดยมากจะเป็นตัวเมีย มีตัวผู้อยู่เพียงตัวเดียว ช่วงเวลานี้ไม่เป็นการยากที่จะแยกระหว่างนกยูงตัวเมียและตัวผู้ เพราะตัวผู้จะมีหางยาว ในช่วงเวลาหลังจากเดือนกุมภาพันธ์ เมื่อนกยูงตัวผู้สลัดขนหางยาวๆ ทิ้งแล้ว ไม่ง่ายเลยที่จะดูว่าตัวไหนเป็นตัวผู้หรือตัวเมียเมื่อพบพวกมันอยู่ข้างๆ ทาง นกยูงตัวผู้ใช้ขนหางอันยาวสลวยสำหรับรำแพนอวดความแข็งแรงเพื่อให้ตัวเมียเลือก หางสวยๆ เป็นเพียงเครื่องมือชนิดหนึ่ง เมื่อหมดภารกิจก็ถูกสลัดทิ้งไป ดูเหมือนมันจะไม่ได้อาลัยกับหางสวยๆ ที่มีไว้เพื่อแสดงตัวตนแต่อย่างใด ครั้งที่มีโอกาสเห็นและบันทึกภาพนกยูงในครั้งแรก ผมเห็นเพียงความงดงามของนกยูงตัวผู้ สิ่งที่เห็นนั้นคล้ายจะไม่ใช่สิ่งที่มันเป็นแต่อย่างใด หลายเดือนแล้วที่ผม "ตาม" เสืออย่างจริงจัง อาจด้วยวิถีของเสือ จึงทำให้ผมรู้จักนกยูง

ข่าวแจก






"สวนดุสิต ห่วงเด็กติดบุหรี่"
แม้จะมีการรณรงค์งดสูบบุหรี่ เพิ่มคำเตือน เพิ่มภาพพิษภัยจากบุหรี่ที่ข้างซอง แต่ก็ยังมีคนอีกกลุ่มหนึ่งที่ยังสูบบุหรี่อยู่ วันที่ 31 พฤษภาคมของทุกปี ถือเป็นวันงดสูบบุหรี่โลก โดยองค์การอนามัยโลก เนื่องจากเล็งเห็นอันตรายของบุหรี่ต่อสุขภาพของผู้สูบบุหรี่และผู้ไม่สูบบุหรี่แต่ได้รับควันบุหรี่ และมีวันงดสูบบุหรี่โลกจัดขึ้นครั้งแรกในวันที่ 31 พฤษภาคม ค.ศ.1988
การจัดงานวันงดสูบบุหรี่โลกก็เพื่อกระตุ้นให้ผู้สูบบุหรี่เลิกสูบ และให้รัฐบาลชุมชนและประชากรโลกตระหนักถึงความสำคัญและเข้าร่วมกิจกรรม องค์การอนามัยโลกระบุชัดเจนว่า การสูบบุหรี่เป็นสาเหตุสำคัญของการป่วยและเสียชีวิตก่อนวัยอันควรที่สามารถป้องกันได้ และกำหนดให้วันที่ 31 พฤษภาคม ของทุกปีเป็นวันงดสูบบุหรี่โลก (World No Tobacco Day) พร้อมทั้งขอความร่วมมือให้ผู้สูบบุหรี่ทั่วโลกหยุดการสูบบุหรี่อย่างน้อย 1 วัน เพื่อให้อากาศไร้มลพิษจากควันบุหรี่
สำหรับปีนี้กระทรวงสาธารณสุขได้กำหนดคำขวัญเพื่อรณรงค์การไม่สูบบุหรี่ว่า "เยาวชนรุ่นใหม่ ร่วมใจ ต้านภัยบุหรี่" โดยมีกลุ่มเยาวชนและวัยรุ่นเป็นเป้าหมายหลักในการควบคุมและป้องกันปัญหาการสูบบุหรี่ น.ส.กันยารัตน์ จิรทันตศิลป์ หรือกิ่ง นักศึกษาชั้นปีที่ 4 โปรแกรมวิชาการศึกษาพิเศษ คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิต (มสด.) พูดถึงการสูบบุหรี่ของวัยรุ่นว่า เกิดจากการลอกเลียนแบบกัน เพื่อนชวน อยากลองและเป็นแฟชั่น น่าจะเป็นสาเหตุใหญ่ในการสูบบุหรี่ โดยส่วนตัวจะไม่ชอบกลิ่นบุหรี่และจะหลีกเลี่ยงไม่เข้าใกล้ผู้ที่สูบบุหรี่ เพราะมองว่าเป็นโทษต่อคนรอบข้างด้วย บุหรี่แตกต่างจากเหล้า ตรงที่ผู้ที่ดื่มเหล้าก็จะเมาคนเดียว แต่สำหรับบุหรี่ คนที่อยู่ในละแวกข้างเคียงกับคนสูบบุหรี่จะได้รับผลจากควันบุหรี่ไปด้วย "สำหรับแนวทางการแก้ไขปัญหานี้มองว่าควรเริ่มจากครอบครัวเป็นอันดับแรก ต้องเป็นตัวอย่างที่ดีให้กับลูก ให้ความรักความอบอุ่นและเป็นที่ปรึกษาได้ในทุกเรื่อง สถานศึกษาควรมีกฎระเบียบที่เคร่งครัดห้ามสูบบุหรี่ในสถานศึกษาพร้อมทั้งกำหนดโทษที่ชัดเจน เพื่อนช่วยกันตักเตือน และสุดท้ายตัวเองเท่านั้นที่จะคิดได้ว่าจะเลือกสูบบุหรี่หรือไม่" น.ส.กันยารัตน์กล่าว นายปิยะพันธ์ ปิยโอฬาร หรือ นักศึกษาชั้นปีที่ 2 โปรแกรมวิชาเทคโนโลยีการอาหาร คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มสด. กล่าวว่า บุหรี่ทำให้ติดง่าย เลิกยาก เพราะมีฤทธิ์เสพติดสูง สาเหตุที่เยาวชนไทยสูบบุหรี่ส่วนใหญ่เกิดจากการรู้เท่าไม่ถึงการณ์ อยากลอง อยากเท่ การสูบบุหรี่มีผลเสียมากมาย เช่น โรคมะเร็งที่อวัยวะต่างๆ เช่น มะเร็งในปอด มะเร็งในช่องปาก มะเร็งที่กล่องเสียง มะเร็งที่ลำคอ ถุงลมโป่งพอง สิ้นเปลืองเงินที่ต้องจ่ายเป็นค่าบุหรี่ หงุดหงิดอารมณ์เสียเมื่อไม่ได้สูบ อากาศเป็นพิษ เป็นตัวอย่างที่ไม่ดี มีกลิ่นปาก ฟันดำ ฟันผุ แก่ง่าย อายุสั้น เป็นต้น
เมื่อมีโทษมากมายอย่างนี้จึงอยากให้เยาวชน/วัยรุ่นไทยเลิกสูบบุหรี่ และหันมาทำกิจกรรมอื่นๆ ที่มีประโยชน์มากกว่า ซึ่งปัจจุบันภายในสถานศึกษานั้นนอกเหนือจากการเรียนก็มีกิจกรรมต่างๆ ให้ทำมากมาย หรือหันมาเล่นกีฬาเพื่อสุขภาพที่ดีกันดีกว่า ภาครัฐและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรหาทางในการแก้ไขปัญหาร่วมกันและอยากให้มีแนวทางใหม่ๆ บ้างไม่ใช้เพียงวิธีเดิมๆ เนื่องจากเยาวชนและวัยรุ่นในยุคปัจจุบันมีพฤติกรรมเปลี่ยนแปลงได้อย่างรวดเร็ว อยากให้มีการแก้ไขปัญหาอย่างจริงจัง ต่อเนื่อง และฝากไปถึงเยาวชนที่ยังสูบบุหรี่ว่าควรรักตัวเองให้มาก การสูบบุหรี่ไม่เพียงทำร้ายตนเองและคนที่คุณรักเท่านั้น สังคม ประเทศชาติก็ถูกพวกคุณทำร้ายเช่นเดียวกัน
ฝ่ายประชาสัมพันธ์มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิต
เบอร์ติดต่อฝ่ายประชาสัมพันธ์ 02-244-5101